TÜBİTAK tarafından, natürel gaz kaçaklarını tespit eden ‘Robot Göz’ isimli bir proje geliştirildi. Proje, “Boru İçi Sorgulama Robotu”yla, hatlardaki natürel gaz kaçakları anında tespit etme becerisine sahip. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, konuya ilişkin Twitter hesabından videolu paylaşımda bulundu ve şu ifadeleri kullandı:

2017’de İstanbul Gaz ve Doğalgaz Dağıtım AŞ İGDAŞ için TÜBİTAK’ın başlattığı projede ‘Robot Göz’ natürel gaz hatlarındaki arıza ve kaçakları tespit ediyor. Böylece milyonlarca lira tasarruf sağlanacak. İstanbul hizmetten de teknolojiden de geri kalmayacak.

Robot Göz, kaçakları üzerindeki 900 sensörle tespit edecek:

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Robot Göz, İGDAŞ için Cinsk mühendislerce planlandı. TÜBİTAK RUTE tarafından 4 senelik çalışmanın neticesinde geliştirilen proje, üzerinde bulunan 900 sensörüyle natürel gaz borularındaki gaz kaçaklarını tespit edecek. 

TÜBİTAK RUTE Müdürü Mehmet Ali Çimen, açıklamada proje fikrinin 2017’de İGDAŞ tarafından kendilerine getirildiğini belirtti. Robot Göz’ün, İGDAŞ’ın 12 ve 16 inçlik 545 kilometre uzunluğundaki hattında teftiş yapacağını bildiren Çimen, bu teknolojinin eşinin yalnızca Amerika Birleşik Devletlerinde olduğuna işaret etti.

‘Bu projeyle dışa bağlılığı ortadan kaldırmış oluyoruz’

Çimen, proje hakkında “Bayağıda bunları kiralıyorsunuz ve kilometre başına fiyat ödüyorsunuz. Şu anda biz bu teknolojiye sahip olarak dışa bağlılığı ortadan kaldırmış oluyoruz. Bunun ötesinde hem bölgemize hem de dünyaya bu robotla kiralama yoluyla hizmet verebilir hale geliyoruz. Robotumuz aynı zamanda haritalama yapabiliyor. Gittiği borunun içerisinde nereden geçtiğini söyleyebiliyoruz. Zelzele anında boruların zelzeleden sonra kullanılıp kullanılamayacağını, yer değiştirip değiştiremediğini de bu robotla bilebileceğiz” ifadelerini kullandı.

2 buçuk kilometrelik kablosuz haberleşme testi zaferle bitirildi:

TÜBİTAK Robotik Akıllı Sistemler Grubu Baş Uzman Analisti ve Proje Yürütücüsü Dr. Hüseyin Ayhan Yavaşoğlu da Robot Göz’ün boru içerisindeki 2 buçuk kilometrelik kablosuz haberleşme testini zaferle bitirdiğini aktardı. Yavaşoğlu, Robot Göz’ün en ehemmiyetli özelliği olan “manyetik akım kaçağı sensörü”nü ve robotun ayrıntılarını ise ise şu laflarıyla açıkladı:

Robot Göz’ün kalbi burası. Üzerinde 900 sensör var. Bu sensörlerle hem boru içerisindeki hem de dış yüzeyindeki kusurları tespit edebiliyoruz. Robot Göz, 9 modülden oluşuyor. Yılansı bir yapısı var. Yönelme, dönme hareketleri yapabiliyor ve karmaşık şehir boru hatlarında bu yapısı sayesinde rahatlıkla hareket edebiliyor. Kamera modüllerinde lazerlerimiz var. Çember şeklinde lazer yansıtıyoruz. Bu lazerin metamorfozunu inceleyerek borularda deformasyon var mı? Bunları tespit etmiş oluyoruz. Tamamen kablosuz olan Robot Göz, kamera modüllerindeki antenler sayesinde boru içerisinden haberleşiyor. Bu güç bir robot projesi çünkü içerisinde 247 elektronik karkası ve 3 mikrobilgisayar var. Bu projenin en güç taraflarından bir tanesi de çalışacağı civarın çok zorlu olması. Akış varken robotun harekât yapması gerekiyor. Akışa karşı hareket edebilecek 30 bara kadar tazyik altında çalışacak robotik sistem geliştirmeniz gerekiyor.

‘Projede 20’nin üzerinde Cinsk mühendis çalışıyor’

Projenin Cinsk mühendisler tarafından geliştirildiğini de vurgulayan Yavaşoğlu “Bunun yerli mühendisler tarafından geliştirilmiş olması onur verici. 20’nin üzerinde Cinsk mühendis bu projede çalışıyor. En kısa zamanda robotumuzu canlı hatta kullanmak için çalışmalara devam ediyoruz.” şeklinde konuştu.

TÜBİTAK Baş Uzman Analisti, Robotik Akıllı Sistemler Grubu Lideri Dr. Yusuf Engin Tetik de Robot Göz’den elde edilen bilgilerin harekât sonrası ele alındığını kaydederek, “900 farklı sensörden alınan bilgi, robotun kendi içerisinde bir kayıt mekanizmasında yakalanıyor. Harekât sonrasında işleniyor. Kusurlar daha sonra bulunuyor.” bilgisini paylaştı.