Türkiye’de bir zamandır, Eşel Mobil Sistemi EMS adlı uygulama sürdürülüyor. Akaryakıt alan yurttaşların cüzdanını doğrudan etkileyen bu uygulama, maliyetlerin muhakkak seviyede kalabilmesi için devletin ÖTV’den bırakmasını temel alıyor. Başka Bir Deyişle mazota yansıması gereken maliyet çoğalışı, EMS sayesinde ÖTV’den karşılanıp pompaya yansıtılmıyor ve yurttaşın cebinden çıkmamış oluyor. Ancak mevzuyla alakalı yapılan açıklamalar, artık bu uygulamanın sürdürülebilirliğinin kalmadığını gözler önüne seriyor. Bununla beraber EMS’den bırakılırsa, mazota bir anda 2,5-3 TL zam gelebilir.

Kazanç Yöneti E. Strateji Geliştirme Daire Başkanı Nazmi Karyağdı, Dünya’ya verdiği müzakerede EMS’de sürecin sonuna gelindiğini açıkladı. Çünkü akaryakıt kaynaklı enflasyon oluşmaması için uygulamaya konulan EMS, mazottan alınan ÖTV’yi neredeyse sıfırladı. Sistemin işe yaradığını ancak artık ekarte edilecek ÖTV’nin kalmadığını belirten Karyağdı, hükümetin bu mevzuda kaynak arayışında olduğunu ancak şu ana kadar yapılan çalışmaların geçici olduğunu söylüyor.

“Geçici çözümlerin devirici tesiri olur”

Nazmi Karyağdı’ya göre hükümet, içki ve tütün mahsullerindeki ÖTV’yi artırarak finansman giderlerini kısıtladı; müesseseler vergisi oranını yüzde 25’e çıkararak ve vasıta giderlerinin yüzde 70’inin gider yazılmasını sağlayarak mazottaki ÖTV sarihi için kaynak yaratmaya çalıştı. Başka Bir Deyişle bir taraftan eksilen vergi kazancının öteki taraflardan karşılanması sağlandı. Ancak bunun geçici bir çözüm olacağını ifade eden Kazanç Yöneti E. Strateji Geliştirme Daire Başkanı Karyağdı, bu cins çözümlerin tesirinin kalıcı ve devirici olacağını belirtti. Bu vaziyet elbette, bizler gibi sıradan yurttaşların canını daha fazla yakacak…

Türkiye’nin önündeki yeni ve yaşamımızı doğrudan etkileyecek meseleyi dile getiren yetkili ad, bu mesele için bazı çözüm önerilerinde de bulundu. Bu tekliflerin başında ise varsayım edilebileceği üzere yeni bir vergi sistemi geliyor. Karyağdı’ya göre hem tertip etme hem de uygulama olarak adaletli bir vergi sisteminin getirilmesi gerekiyor. Ancak böyle bir şey olur mu olmaz mı şu an için bir şey demek pek de muhtemel değil…

Sayılar ne diyor?

Nazmi Karyağdı, mazotta gelinen noktayı sayılarla da açıkladı. Türkiye’nin bir yarıyıllar mazottan en fazla vergi alan ülke konumunda olduğunu andırdıran Karyağdı, 2005 senesinde mermisiz benzinin maliyetinin yüzde 75’inin, mazot maliyetinin ise yüzde 65,09’unun vergi olduğunu söyledi. Ancak son bilgilere göre Türkiye, artık mazotta dünyanın en düşük vergilerini alıyor. Öyle ki bugün benzin maliyetinin sadece yüzde 27,24’ü ÖTV, Katma Değer Vergisi ve öteki kalemler dahil vergi olarak ödeniyor. Bu oran, Avrupa Birliği’nde yüzde 56,87.

EMS’nin uygulamaya konduğundan beri devletin mazottaki ÖTV kazancının ciddi oranda eksildiğini belirten Nazmi Karyağdı, TL’nin değerlendiği yarıyılda dahi ÖTV kazançlarının eksildiğini belirtti. Bu bağlamda; devlet 2017 senesinde mazottan 65 milyar 622 milyon liralık ÖTV kazancı kazanırken, 2018 senesinde, başka bir deyişle TL’nin bir evvelki seneye göre değerlendiği yarıyılda 55 milyar 593 milyar lira ÖTV olarak alındı. 2020’de 69 milyar liraya erişen kazanç ölçüyü, 2021’in Ocak-Eylül yarıyılında ise sadece 26 milyar 178 milyon lira olarak kayıtlara geçti…