2023’ün en kıymetli seçimi olarak kabul gören Cumhurbaşkanlığı Seçimi’ni Afrika ülkeleri yakından takip ederken, bu durumun münasebetlerini araştıran İngiliz haber sitesi BBC, çarpıcı bir tahlil yayınladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 21 yılda kıtanın kalbini kazandığını vurgulayan BBC’nin haberine nazaran, Cumhurbaşkanı’nın yine seçilmesi halinde Ankara ile kıta ortasındaki bağın daha da güçlenmesi beklenen. Haberde, Erdoğan’ın yirmi yıl evvel, birinci olarak başbakan sonra da cumhurbaşkanı olarak Türkiye’de iktidara geldiğinden beri Afrika’ya daima artan bir ilgi gösterdiği, askeri, diplomatik ve ekonomik olarak münasebetleri geliştirdiği vurgulandı.

Haberde bilgilerle Afrika-Türkiye ilgisinin boyutu incelendi. Dışişleri Bakanlığı’nın sayılarına nazaran, Türkiye’nin kıta ile yıllık ticareti 2003-2021 yılları ortasında 5,4 milyar dolardan 34,5 milyar dolara yükseldi ve bunun başını kimyasallar, çelik ve tahıllar çekti. Pek çok ulusun sömürge geçmişinin yaralarını, Türkiye’nin sardığına işaret edilen çalışmada, “2013 yılında devrin Başbakanı Erdoğan Gabon’a yaptığı bir ziyarette “Afrika Afrikalılara aittir, biz sizin altınlarınız için burada değiliz” dediği hatırlatıldı.

Haberde, Türkiye’nin başta insansız hava araçları(İHA) olmak üzerek çeşitli askeri yatırımlarla diplomatik imkanlarını geliştirdiği kaydedildi. İHA diplomasisi kapsamındaki silah mutabakatlarının Ankara’ya önemli ekonomik çıkar sağladığı vurgulanan çalışmada, “Libya, Ermenistan ve Ukrayna’da pahasını kanıtlayan Bayraktar TB-2 insansız hava aracı artık de Batı Afrika’nın Sahel bölgesinde saklanan cihatçı kümeleri maksat almak için kusursuz bir silah olarak sunuluyor” denildi. İHA diplomasisinin Burkina Faso, Togo, Nijer, Benin, Fas, Tunus, Etiyopya, Nijerya ve Somali’de yürütüldüğü vurgulanan tahlilde, “Bu Mart ayında bir düzine insansız hava aracı Mali’nin başşehri Bamako’daki havaalanının pistine ulaştı” bilgisi paylaşıldı.

Türkiye’nin kıtadaki rakibi Çin’le bu alanda rekabet ettiği ve Türk İHA’larının önemli istek gördüğü vurgulandı. Türkiye’nin İHA dışında da askeri yatırımlarda bulunduğu belirtilen haberde, “Zırhlı ve mayın temizleme araçları, sensör ve gözetleme sistemleri ve tüfekler de Türkiye’nin son devirde Afrika ülkeleriyle imzaladığı çok sayıda silah mutabakatının bir kesimi. Datalara nazaran kıtadaki toplam 30 ülkenin Türkiye ile güvenlikle ilgili imzaladığı en az bir muahedesi var. Bunlardan 21’i 2017’de onaylandı” denildi.

Çalışmada Erdoğan’ın askeri ve ticari mutabakatların dışında, Türkiye-Afrika ilgilerini güçlendirmek için ağır bir diplomasi trafiği yürüttüğü kaydedildi. Türkiye 2005 yılında Afrika Birliği’nin gözlemci üyesi olduğu belirtilirken, “Üç yıl sonra stratejik ortak rolüne yükseldi. Türkiye 2014 yılından bu yana yaklaşık 30 Afrika ülkesine 50 resmi ziyaret gerçekleştirdiğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan Senegal’i dört sefer ziyaret etti, bu neredeyse Çin ya da Almanya’ya gittiği kadar sık” değerlendirmesi yapıldı.

Yazıda, Türkiye’nin bölgedeki nüfuzunu artırmasının esas sebeplerinden biri olarak yumuşak gücünü kullanması gösterildi. Devlet televizyonu TRT’nin kıtada konuşulan lisanlarda yayın yaptığı belirtilen çalışmada, “Ama tahminen de en büyük kültürel tesir, Etiyopya’dan Senegal’e kadar birçok Afrika ülkesinde büyük hit haline gelen Türk pembe dizilerinden geliyor” değerlendirmesinde bulunuldu.

Afrika ile Türkiye ortasında güç alanında da bağların olduğu kaydedildi. Türk şirketlerinin bölgede güç yatırımlarına sürat verdiği tabir edilirken, “Geçtiğimiz haftalarda, birkaç Batı Afrika ülkesinde ve Güney Afrika’da yüzer güç santralleri faaliyet göstemeye başladı. Erdoğan’ın kazanması halinde bu alakayı geliştirmesi bekleniyor” diye yazıldı.

Erdoğan’la kıta ortasındaki bağın Afrika ülkeleri tarafından önemsendiği belirtilirken, Afrikalıların Erdoğan’ı desteklediği belirtildi. Buna münasebet olarak, Afrika topluluklarının ve idarelerinin, gözünü Avrupa ve Batı’ya dikmiş durumda olan 7’li Masa adayı Kılıçdaroğlu’nun kıtayla ilgilere kıymet vermeme ihtimali gösterildi. Kılıçdaroğlu’nun kazanması Afrika’yı öncelikler listesinde aşağılara iterek bu kazanımlardan feragat edebileceği riski de paylaşıldı.